علی اصغر امیری
دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران
گرایش رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی
ایمیل: aliamiri[@]ut.ac.ir
موبایل: 09108008072
رفتار سازمانی
وقتی چند روز بعد از حادثهی متروپل، از این حادثهی ناگوار مطلع شدم (چون متاسفانه زیاد اخبار روز رو دنبال نمیکنم)، نمیدونم چرا ناخودآگاه یاد کتاب بازیکن تیمی ایدئال نوشته پاتریک لنچیونی افتادم! شاید به خاطر اینِ که قسمت اول اون کتاب هم که در قالب یه داستانه، توی یه شرکت ابنیه سازی اتفاق میوفته.
توی چنین حوادثی، اولین موضوعی که بهش توجه میشه، مباحث مربوط به سازه و استحکام سازه و کلاً فنی و مهندسی عمران و غیره است. شاید توی این مواقع، ابداً موضوعات رفتار سازمانی به ذهن کسی خطور نکنه!
ولی به نظرم چنین حوادثی، قلهی کوه یخی هستن که در اعماقشون موضوعات ظاهراً بیربطتری، مثل موضوعات رفتار سازمانی رو میشه ردیابی کرد.
فکر میکنم پاتریک لنچیونی عمداً و زیرکانه فضای داستانی کتابش با موضوع کارتیمی رو توی یه شرکت ابنیهسازی آورده، جایی که به ندرت ذهن ما، میتونه مباحث رفتار سازمانی رو بهش ربط بده. اغلب وقتی در مورد رفتار سازمانی صحبت میکنیم، ذهنمون به سمت شرکتهای پُرطمطراقی مثل گوگل، فیسبوک، آمازون، مایکروسافت، و بطور کلی شرکتهای این چنینی با فضاهای کاری کول و باحال و مفرح میره، شاید خیلی برامون جالب و جذاب نیست که موضوعات رفتار سازمانی رو توی شرکتهای سنتی اون هم یه شرکت سنتی با فضای زمخت و خشن مثل ابنیهسازی بخواییم تصور کنیم. هرچند پاتریک لنچیونی باز با زیرکی تمام، شخصیت اول داستانش رو از شرکتهای سیلیکون ولی بیرون کشیده و برده توی یه شرکت ابنیهسازی سنتی با فضای کاری خشک و خشن تا نشون بده که موضوعات رفتار سازمانی حد و مرزی نداره و پرداختن بهشون توی هر سازمانی میتونه اثربخش باشه.
آره، شاید به همین دلیله که خیلی توی این شرکتها مباحث رفتار سازمانی مثل: کارتیمی، رهبری، مدیریت احساسات و هیجانات، فرهنگ سازمانی، اخلاق حرفهای، و همچنین شایستگیهای رفتاری مثل: مسئولیت پذیری، آینده نگری و نگرش راهبردی، خلاقیت و نوآوری و تفکر تحلیل و حل مسئله ... مورد توجه نیستش. و وقتی چنین موضوعاتی مورد توجه نیستن، خوب، چنین حوادثی دور از انتظار هم نباید باشه!
راستش خیلی وقت نذاشتم که ببینم علل این فاجعهی انسانی از نظر فنی و مهندسی چی بوده (طبیعتاً سر هم در نمیاوردم، چون رشتهام نیست)، چون به نظرم هرچی بوده، قطعاً ریشه در نقصانی در حوزهی رفتار سازمانی داشته! خیلی برام جالبه توی چنین کارهایی (ابنیهسازی) که به قول یکی از متخصصصان همین رشته "تمام فرآیندهای ساخت و ساز و عمرانی دارای چهارچوب و دستورالعمل مشخص است"، چنین فجایع بزرگی رخ میده، توی حوزههایی که فرآیندهای مشخص ندارن، اگه موضوعات رفتار سازمانی مورد توجه نباشه، چی میشه؟!
اگه تیمهای کاری در مراحل مختلف ساخت و ساز این ساختمون، فارغ از هر میزان از توان فنی و مهندسی که داشتهاند، دست کم به اخلاق حرفهای پایبند میبودن، این اتفاق نمیافتاد!
اما، یه سوال پایانی، راستی تا حالا فکر کردین، ما (فارغ از اینکه توی چه رشتهای درس خوندیم و توی چه حوزهای و سازمانی داریم کار میکنیم) رفتار سازمانی رو کجا یاد گرفتیم؟! توی مدرسه و آموزش و پرورش؟! توی دانشگاه و نظام آموزش آلی (عمداً اینطور نوشتم 😊)؟! توی خونواده؟! شاید توی جمع دوستان و همسالانمون؟!
به نظر میرسه، هیچ کجا، شایستگی های رفتاری و موضوعات رفتار سازمانی، هنوز جایی توی نظام آموزش و پرورش و حتی آموزش عالی پیدا نکردن (یا دست کم من ندیدم و اطلاعی ندارم، اگه هست خوشحال میشم بدونم و امیدوار بشم). همون بریم یه مشت مطالب رو توی ذهن مون تلنبار کنیم و روی برگه ی امتحان بالا بیاریم، کارمون توی این سیستم های آموزشی راه میوفته!
شاید توی خونواده و گروه همسالان و زندگی مون به تجربه چیزایی یاد بگیریم، شاید هم نه!
باشد که رستگار شویم
به تاریخ جمعه 27 خرداد ماه 1401
علیاصغر امیری
از وارد کردن تمامی اطلاعات ضروری که با علامت (*) مشخص شده اند اطمینان حاصل کنید. وارد کردن کدهای اِچتیاِماِل مجاز نیست.
دانشجوی دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه تهران
گرایش رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی
ایمیل: aliamiri[@]ut.ac.ir
موبایل: 09108008072